نگارش :حسین مسرّت

در این مدّت نگارنده هروز با سرزدن به عتیقه فروشی های یزد و تماس با خانوادهای یزدی مبادرت به خرید کتاب های خطّی ،چاپ سنگی و سند وحتی وسایل کتابت قدیمی مانند قلمدان، دوات و غیره می نمود و حتّی زمینه ای فراهم شد که یکی از دلالان کتاب های خطّی اصفهان، برخی کتاب های خود را برای فروش به یزد بیاورد و دیگر کتابی از یزد خارج نمی شد و تقریباً به غیر از برخی کتاب های نفیس و گران قیمت که حجّت الاسلام والمسلمین شیخ محمّد علی صدوقی برای کتابخانۀ شخصی اش می خرید، بقیّۀ کتاب ها راهی کتابخانۀ بنیاد می شد. عمده ترین فروشندۀ کتاب های خطّی برای بنیاد ریحانه در یزد ، حجّت الاسلام شیخ محمّد باقر عجمین بود .

در پایان سال 1382 ش شمار کتاب های چاپی این کتابخانه به بیست هزار جلد رسید. در همین زمان آقای کاظمینی مالک و بنیانگذار بنیاد ریحانه تصمیم گرفت که کلّیۀ اسناد، کتاب های چاپی و خطّی ،سکّه ها ،مهرهای قدیمی و دیگر اشیای تاریخی را وقف بر آستان مقدّس حضرت امامزاده جعفر یزد(ع) بنماید؛ از اینرو وقف نامه ای در چند مادّه تنظیم شد و کلّیۀ کتاب ها (اعم از چاپی و خطّی)، اسناد سکّه ها و غیره وقف گردید. این مجموعۀ فرهنگی طیّ سه وقف نامه در سال های 1382 ، 1385 و 1389 ش پس از تأیید مراجع عظام تقلید و شخصیّت های علمی ، فرهنگی و اجتماعی یزد، وقف بر آستان نامبرده شد و قرار شد پس از اتمام ساختمان جدید موزه امامزاده جعفر بدان جا منتقل گردد.امّا برای بهره وری همگان ،بی درنگ در مرداد 1382ش کتاب های خطّی و اسناد به محلّ کتابخانۀ افشار واقع در امامزاده جعفر منتقل شد و به زودی این گنجینه در ردیف موزه های پربازدید یزد قرار گرفت و کتاب های چاپی هم به کتابخانۀ امامزاده منتقل گردید.

در کنار این اقدامات برای اطّلاع رسانی به پژوهشگران ایران تمهیدی اندیشیده شد که فهرست نسخه های خطّی و اسناد کتابخانه نیز چاپ شود، از اینرو از مجمع ذخایر اسلامی قم که مدیریّت آن را نسخه شناس نامی آقای حجّت الاسلام سید صادق حسینی اشکوری ( آصف آگاه) برعهده داشت ،دعوت گردید تا با همراهی برادر فهرست نگارش حجّت الاسلام سید جعفر حسینی اشکوری (آصف آگاه)مبادرت به فهرست نویسی و تدوین و در کنار آن دیجیتالی کردن آثار بپر دازند. این کار با هدایت آقای سید احمد حسینی اشکوری مدیر مرکز احیای میراث اسلامی و پدر آن دو، طی مسیرمی کرد.

سرانجام این فهرست پس از حدود یک سال به پیش گفتار استاد ایرج افشار و به کوشش آقای سید جعفر حسینی اشکوری بوسیلۀ مجمع ذخایر اسلامی در سال 1383ش در دو جلد کتاب های خطّی(دربردارندۀ معرّفی 550 نسخه) و یک جلد اسناد (در بردارندۀ 190 سند)چاپ شد.در این سلسله تاکنون کتاب های زیر به نام های: مراسلات (1385 ش)؛نامه های تاجران (1385)؛ اوج نگاه،گزیده ای از خطوط ، نگارهها ، تذهیب ها (1385ش)؛هزار نامه، فهرست قبالجات دورۀ قاجاریه (1387ش)؛ مهرهای اسناد در گنجینۀ کاظمینی (1387ش)و اسناد شرعی در کتابخانۀ میرزامحمّد کاظمینی(1387ش) چاپ شده است. قرار است در سال 1395 ش بقیّۀ فهرست نسخه های خطّی و اسناد چاپ شود.

دیگر اقدام بنیاد ریحانه که در سال 1379که بعدها نام مؤسّسۀ فرهنگی - پژوهشی ریحانةالرسول را به خود گرفت، راه اندازی مر کز نشر بود که نخستین کتاب آن در سال 1379ش به نام خروش خاموش چاپ شد واز آن زمان تاکنون بیش از 130 عنوان کتاب در زمینه های گوناگون فرهنگی ، ادبی ، تاریخی و علمی چاپ شده است. مدیر نشر بنیاد از آغاز تا سال مهر 1382ش برعهدۀ آقای سید محمّد موسوی و پس از آن برعهدۀ خانم طیّبۀ خبری بود.

از سال 1380ش برای تکمیل روند فرهنگی شدن بنیاد، مجوّز نشریۀ یزد امروز با زمینۀ فرهنگی و احتماعی گرفته شد تا مردم یزد،شاهد وجود یک بنگاه فرهنگی تمام عیار باشند.( این نشریه کماکان به مدیر مسئولی محمّد فاضلی چاپ می شود).

حاصل این همه تلاش ها پس از چهار سال در فروردین 1381 ش منجر به چاپ ویرایش نخست دانشنامۀ مشاهیر یزد در سه جلد و در بردارندۀ گزارش زندگی وعکس بیش از پنج هزار تن از مشاهیر یزد بود .( ویرایش دوم آن نیز در سال 1382ش چاپ شد). این سلسله کتاب ها در سال 1382 ش با چاپ مجموعۀ دو جلدی مفاخر یزد(1383ش)، حاوی شرح حال روحانیان استان یزد، دانشنامۀ مشاهیر ومفاخر دامغان(1384ش) ،دانشنامۀ فقهای شیعه (1393ش)ادامه یافت و قرار است در سال 1395 ش کتاب شاعران ونویسندگان یزد چاپ گردد.